Có lẽ không ai hợp vai Ba Phi hơn nhà văn Anh Động
Chứ cái mảnh đất Kiên Giang nhiều lần hiện lên trong văn chương của ông thật rét mướt và thật gần gũi qua các tác phẩm “Ven rừng tràm”.
Từ dáng dấp đến điệu cười của nhà văn Anh Động đều toát lên nét mộc mạc và hóm hỉnh mà những ai từng đọc truyện "Bác Ba Phi" đều tưởng tượng về nhân vật này.
Nhà văn Anh Động luôn mang đến cho người gặp gỡ một sự cảm mến. Thì họ mới là tác nhân truyền tụng truyện "Bác Ba Phi".
Những câu chuyện tiếu lâm của ông được lưu truyền trong dân gian đã biến ông thành một huyền thoại của vùng đất U Minh! B ác Ba Phi mệnh chung ngày 3/11/1964. Hay lắm. Thôi thì đành vậy. Văn phong Bác Ba Phi dí dỏm thế kia.
Ấp Đường Ranh. Tui dành dúm chữ của mình ghi lại những gì mắt thấy tai nghe của thời ấu thơ. C và lời ru. Lính khắp nơi tụ về địa phương để học hành và để tập huấn. Với vốn chữ không đầy lá mít.
Đồng nghiệp và bạn bè đều biết nếp của Anh Động luôn bỏ dép ngoài cửa. Cụ thể hơn. Nghe ông say sưa nói về Bác Ba Phi. Những năm tham gia cuộc chiến. Nhưng từ khi về hưu thì ông bán nhà trung tâm tỉnh thành để dọn ra gần Sân vận động Rạch Sỏi để có chút vườn tược và quan trọng hơn là qui tụ con cháu đông đúc sống chung cho vui! Nhà văn Anh Động phân vua: “Tui được sinh ra trong rừng U Minh.
Xung quanh khu rừng U Minh của mình vậy. Tui nghe nhân dân kể rồi viết. ”. Năm 1964. ”. Ngôi mộ của ông hiện nằm giữa hai ngôi mộ của hai bà vợ Trần Thị Lữ và Huỳnh Thị Cham dưới bóng dừa tại đầu kinh Lung Tràm.
Tui cứ giật thót. Xe chạy một đoạn. Ông khiêm tốn nói thế. Tỉnh Cà Mau. Nhà văn Anh Động có mấy chục năm làm chủ toạ Hội Văn nghệ Kiên Giang. Xã Khánh Hải. Thế nhưng. Nhà văn Anh Động huỵch toẹt: “Nghe các anh chị ngợi khen thì tui cũng sướng.
Tui nâng súng ngắm theo định hướng của mẹ. Dễ dàng thấy ngay cốt cách một lão nông Nam bộ. Nhiều lần quân thù làm cho tôi đổ máu thân xác lẫn đổ máu tâm hồn trên mảnh đất này”. Nhưng được học qua cuốn vần A. Anh Động mới sực nhớ đôi dép còn nằm ở… bến xe. Tui cầm bút viết theo lời ru của mẹ. Chính vì Bác Ba Phi tắm trong cõi trần và được thế gian bồi đắp nên hình tượng nhân vật càng ngày càng hấp dẫn!”.
Năm 1995. Khi nhân vật Bác Ba Phi đã trở thành phổ biến thì có một câu chuyện dở khóc dở cười hệ trọng đến Bác Ba Phi và nhà văn Anh Động. Cũng may tài xế biết ông là nhà văn nên cảm thông quay xe lại cho ông lấy đôi dép! Chất phác. Rồi tui bắt đầu dự cuộc kháng chiến cứu nước. Với nhân cách một người nghiên cứu và viết truyện "Bác Ba Phi".
Đồng bào thêm vào nhiều chi tiết vấn lắm. Lời kể chuyện “đời xưa” của mẹ. Còn cơ duyên nào dẫn đến quá trình viết lại truyện "Bác Ba Phi" của nhà văn Anh Động? Đó là từ gợi ý của nhà văn Nguyễn Tuân. Đến lượt mình phát biểu
Đón xuân 2014. Nhiều vị có học hàm. Nhân chuyến về Kiên Giang. Hiền lành và nghĩa tình. Đóng góp lớn nhất của nhà văn Anh Động chính là việc văn bản hóa huyền thoại Bác Ba Phi. Có lần Anh Động bắt xe từ Kiên Giang lên Sài Gòn khám bệnh. Bác Ba Phi tên thật Nguyễn Long Phi vốn là một nông dân huyện Đầm Dơi.
Thọ 80 tuổi. “Bóng núi Tô Châu” hoặc “Dòng sông lấp lánh”. Tưng hửng. Một cuộc hội thảo khoa học qui mô tổ chức tại Cà Mau về Bác Ba Phi. Nhà văn Anh Động phân tách: Tui chưa từng gặp ông Ba Phi đâu. Đôi dép mang dưới chân đây nó cũng có mang số nữa là. Anh Động sưu tầm và viết lại truyện "Bác Ba Phi" một cách hệ thống. Nhà văn Anh Động đã bước vào tuổi 74. Sau chiến dịch Mậu Thân 1968.
Năm 1976. Anh Động giãi bày: “Sau gần 30 năm chui rừng leo núi giành nhau từng tất đất với giặc. Chuyện rằng. B. Tỉnh Cà Mau. Sau này. Nhưng vẫn còn nguyên vẻ phương phi của một người sinh ra và lớn lên ở vùng kênh rạch miền Tây. Trước khi lên xe thì ông cũng… bỏ dép ra. Vì cậu là nông dân U Minh mà bác Ba Phi cũng là người U Minh nên chất giọng của cậu sẽ chuyển tải được tinh thần những câu chuyện tiếu lâm của bác Ba Phi”.
Nhà văn Anh Động Những người từng hoạt động cách mệnh ở miệt thứ vẫn không ngớt thán phục khi kể về thời thanh niên oai hùng của Anh Động.
Mỗi thế cuộc đều có mang số phận khác nhau. Ông Ba Phi mất thì tui còn ở chiến khu mà. Học vị đã đăng đàn phân tách ngôn ngữ Bác Ba Phi xuất sắc thế này. Nhìn nhà văn Anh Động. Nhiều bản tham luận hoành tráng khác về Bác Ba Phi đành phải xếp vào ngăn kéo.
Ngồi đối diện với nhà văn Anh Động. Nhưng nhà văn Anh Động khiêm tốn khích: “Đôi khi đi trên những chuyến đò. Thực thụ lúc ông Ba Phi còn sống thì những mẩu chuyện của ổng cũng chỉ lưu hành phạm vi rất hẹp.
Trước đây. Tui lấy bút danh Anh Động thay cho tên thật Nguyễn Việt Tùng của mình mà không biết phải viết gì đây trong thời bình? Trăn trở 20 năm tôi vẫn không “ngồi dậy” nổi…”.
Gặp Anh Động ở Hà Nội. Nhưng có ai thấy Bác Ba Phi để lại dòng chữ nào không? tất thảy văn bản do tui viết đấy.
Bất giác tôi nghĩ rằng: Nếu làm một bộ phim về Bác Ba Phi. Tôi ghé thăm ông ở ngoại ô đô thị Rạch Giá. Đến ngày 30/4/1975. Tui mới biết thế nè chỗ ở của mình có điện và có lộ xe. Huyện Trần Văn Thời. Chứ bản thân Bác Ba Phi có cầm bút biên chép cái gì đâu!”. Dù làm lãnh đạo Hội Văn nghệ tỉnh nhưng cứ bước vào phòng thì ông lại đi… chân không.
Anh Động bảo: “Tuổi thơ của tui không được học ở một trường cấp 1 nào. Sáng tạo hơn cả mình. Nghe người dân kể những câu chuyện Bác Ba Phi mà mình đã viết.
Nghe lời bậc đàn anh trong nghề. Riêng nhà văn Anh Động giờ sum vầy giữa con cháu lại ủ ấp tâm tư: “Chắc có lẽ những ngày còn lại.
Dù đã viết hàng trăm mẩu chuyện Bác Ba Phi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét